de Correspondent: De eeuwige wederkeer van het anarchisme

De eeuwige wederkeer van het anarchisme:

“Provo’s, krakers, punkers – het zijn vervlogen tijden. Het anarchisme lijkt al sinds het einde van de jaren tachtig morsdood. Maar wie goed kijkt, ziet overal nieuwe vormen van anarchisme opkomen. Op internet én daarbuiten. Kunnen deze nieuwe anarchistische bewegingen tezamen een vuist maken tegen de gevestigde orde?”

Goed dat de Correspondent aandacht geeft aan het anarchisme. Wat mij betreft is dit nog maar een begin. Wel wil ik enkele opmerkingen maken.

Traditioneel anarchisten:

Ik denk dat 2000 in Nederland te weinig is. Probleem in Nederland is dat de anarchisten slecht zijn georganiseerd. Het heeft helaas ook te veel aan de krakersscene gehangen en door die (onterechte) associatie is in Nederland het anarchisme voor een belangrijk deel niet verder gekomen dan het krakersmilieu. Ik zeg voor een belangrijk deel, want er zijn wel degelijk veel anarchisten buiten dit milieu, maar die zijn dus slecht georganiseerd. Wel zijn er in Nederland veel actiegroepen die zich in naam misschien niet anarchistisch noemen, maar in de praktijk dat wel zijn. Buiten Nederland is het anarchisme trouwens veel groter, zoals in Spanje, de VS, Brazilië, Mexico (Zapatista) en Italië, en nog wat landen. Tot slot zijn er nu nog steeds veel anarchistische intellectuelen. Het artikel noemt Graeber, maar ook Chomsky is een anarchist. Om maar even een bekende naam te noemen.

Occupy:

Ja het klopt dat er veel anarchistische elementen in de Occupybeweging zitten. Ze zijn echter ook sterk geïnspireerd door de Marxist Žižek. Ook heb je binnen de Occupybeweging een hoeveelheid alu-hoedjes (samenzweringsfantasten). Dat laatste is/was helaas vooral het geval in Nederland.

Anonymous:

De kern van Anonymous heeft wel anarchistische elementen, maar wel zonder echt ideologische kennis. Er bestaat wel een anarchistische Anonymous, maar of dat een afsplitsing of een smaakje is, is onduidelijk. Het gros van Anonymous zijn echter meelopers, die geen flauw benul hebben van wat anarchisme inhoudt. Het Guy Fawkes-masker is trouwens door de commercie omarmt, maar dat terzijde.

Opensource:

Ja, absoluut en vergeet Wikipedia niet. Ook al zijn er wel veel opensource-projecten die hiërarchisch van opbouw zijn. Waaronder het voorbeeld Firefox.

BitCoin:

Dit heeft weinig met anarchisme te maken, behalve dan het oorspronkelijke concept. Probleem met BitCoin is namelijk dat alleen mensen met veel traditioneel geld in staat zijn om massaal te minen. Dus BitCoin is gewoon een virtuele extensie van de traditionele financiële wereld. Het is misschien anarchokapitalisme, maar dat is absoluut geen anarchisme. Kapitalisme is namelijk van nature hiërarchisch, dus kan het nooit rijmen met anarchisme (zie de Anarchist FAQ voor een uitgebreide uitleg).

Tot slot vergeet de auteur ook de grassrootsbewegingen. En daar zijn er steeds meer van. Tegenlicht heeft hier vorig jaar veel aandacht aan besteed. In wezen zijn al die clubs die van onderaf hun idealen willen verwezenlijken in de kern anarchistisch. Wat dat betreft is het anarchisme op veel plekken in de samenleving actief zonder dat we het misschien in één keer herkennen.

Er is veel geschreven over wat anarchisme wel en wat het niet is, maar ik raad toch An Anarchist FAQ aan.