Niets is zo aan meerdere interpretaties onderhevig als de ‘vrijheid van meningsuiting’. Ook al is de juridische definitie, of officiële zoals je wil, niet zo moeilijk uit te leggen. Namelijk dat de burger geen toestemming hoeft te vragen aan de overheid om dies mening te uiten en dat diezelfde overheid een burger juridisch niet mag veroordelen om dies mening.
Deze vrijheid van meningsuiting staat in artikel 7 van de Nederlandse grondwet. In artikel 1 staat weer dat je niet mag discrimineren en in artikel 6 staat de vrijheid van godsdienst. Dit is alleen nog maar de grondwet. Het gaat hier te ver om alle nationale, Europese en internationale wetgeving en verdragen te ontleden. De vrijheid van meningsuiting, zoals die in de wet staat, wordt dus begrensd. Bovendien gaat deze over de relatie tussen de overheid en de burger. Niet over de relatie tussen burgers onderling.
Hoe dan ook, dit zou de meeste mensen een zorg zijn. In de dagelijkse omgang, ook die op social media, betekent vrijheid van meningsuiting voor veel mensen het recht om te zeggen wat die wil. De vrijheid van meningsuiting is echter verworden tot de vrijheid om elkaar te beledigen. Botst dit echter niet met enkele diepgewortelde maatschappelijke omgangsvormen? Zoals onderling respect, het typisch Nederlandse ‘leven en laten leven’ en het universele ‘behandel anderen zoals je door hen behandeld wil worden’. De vrijheid van meningsuiting tussen mensen onderling wordt dus ook begrensd.
Het internet wordt gedomineerd door perverse ondernemingen zoals Facebook, Google, Amazon, Netflix, Twitter en Microsoft. Wat veel mensen misschien niet beseffen is dat big data, ook jouw data, de nieuwe olie is; zo hoog is de opbrengst en dus het belang voor het hedendaagse kapitalisme. De genoemde ondernemingen moeten dan ook helemaal niet gezien worden als aardige gratis internetdiensten, maar als winstgewesten voor data, immens veel big data. En de opbrengst gaat uiteraard ouderwets en vertrouwt naar de door ons zo verafschuwde topkapitalisten. Ga er maar van uit dat met elke byte die je aan deze corporate datasilo's toevertrouwt een cis-man in een maatpak rijker wordt. En dan heb ik het nog niet eens over de alsmaar groeiende afluisterfetisj van staten gehad. Want veilig zijn deze kapitalistische speeltjes nu ook weer niet. Het stelt mij dan ook meer dan teleur dat antikapitalisten (en andere critici van het kapitalisme) amper gebruik maken van niet-kapitalistische internet-alternatieven.
Fysiek en mentaal overleven in deze kapitalistische wereld is voor velen onder ons in meer en mindere mate een worsteling. Antikapitalisten of mensen die het kapitalisme van zijn scherpste randjes willen ontdoen (je kent ze wel; reformisten) willen wel alternatieven omarmen, maar vaak is dit niet mogelijk omdat die alternatieven duurder of moeilijk verkrijgbaar zijn. Iedereen moet voor zichzelf bepalen wat mogelijk en gewenst is; daar ga ik niet over. Toch zijn er voor de hierboven genoemde internetdiensten wel degelijk goede alternatieven voorhanden en ik verklap het al vast; het kost je niks. Veel computerprogrammeurs en internetactivisten werken met veel passie samen om het internet weer terug te geven aan de mensen, omdat de grote internetreuzen het internet hebben gemonopoliseerd en gecentraliseerd.
