Niets is zo aan meerdere interpretaties onderhevig als de ‘vrijheid van meningsuiting’. Ook al is de juridische definitie, of officiële zoals je wil, niet zo moeilijk uit te leggen. Namelijk dat de burger geen toestemming hoeft te vragen aan de overheid om dies mening te uiten en dat diezelfde overheid een burger juridisch niet mag veroordelen om dies mening.

Deze vrijheid van meningsuiting staat in artikel 7 van de Nederlandse grondwet. In artikel 1 staat weer dat je niet mag discrimineren en in artikel 6 staat de vrijheid van godsdienst. Dit is alleen nog maar de grondwet. Het gaat hier te ver om alle nationale, Europese en internationale wetgeving en verdragen te ontleden. De vrijheid van meningsuiting, zoals die in de wet staat, wordt dus begrensd. Bovendien gaat deze over de relatie tussen de overheid en de burger. Niet over de relatie tussen burgers onderling.

Hoe dan ook, dit zou de meeste mensen een zorg zijn. In de dagelijkse omgang, ook die op social media, betekent vrijheid van meningsuiting voor veel mensen het recht om te zeggen wat die wil. De vrijheid van meningsuiting is echter verworden tot de vrijheid om elkaar te beledigen. Botst dit echter niet met enkele diepgewortelde maatschappelijke omgangsvormen? Zoals onderling respect, het typisch Nederlandse ‘leven en laten leven’ en het universele ‘behandel anderen zoals je door hen behandeld wil worden’. De vrijheid van meningsuiting tussen mensen onderling wordt dus ook begrensd.

[Opmerking 21 februari 2021: Ondertussen ben ik actief lid van de politieke partij BIJ1. Dit botst deels met de onderstaande tekst. Echter ben ik nu nog meer van mening dat er op meerdere fronten gestreden moet worden. Er is in mijn leven nog nooit een landelijke partij geweest die zo dicht bij mijn idealen staat en alleen al het bestaan van BIJ1 zorgt ervoor dat deze idealen een platform krijgen. Ik beschouw mezelf daarom nog steeds als anarchist, maar beschouw het ontmantelen van de staat niet als een van de eerste prioriteiten.]

Mogen anarchisten wel of niet stemmen? Deze discussie komt bij elke verkiezing weer terug en ook al ga ik een discussie meestal niet uit de weg, toch is deze vrij nutteloos.

Zoals hopelijk veel lezers weten kent het anarchisme geen dogma's. Helaas zijn er wel anarchisten die dogmatisch denken en ik adviseer daarom elke anarchist om zich niet in permanente waarheden vast te bijten. Uiteraard kent het anarchisme als ideologie wel zijn hoofdkenmerken, want anders is het geen ideologie. Dat het anarchisme open staat voor meerdere interpretaties blijkt ook uit het gegeven dat er zoveel verschillende smaken anarchisme bestaan. Ik kijk dan ook altijd even de andere kant op wanneer er weer eens een stammenstrijd losbarst. Dit geldt trouwens uitdrukkelijk niet voor rechtse, zich anarchist noemende personen. Anarchokapitalisme en nationaal-anarchisme zijn geen, ik herhaal geen typen anarchisme. Ze voldoen niet aan enkele essentiële hoofdkenmerken; antikapitalistisch, antinationalistisch en antifascistisch. Wanneer deze valse anarchisten mot hebben met (valide) anarchisten, is dit dus geen stammenstrijd.

Antiparlementarisme

Maar ik had het over de vraag of anarchisten mogen stemmen. Laat ik mij beperken tot de Nederlandse (of gelijksoortige) situatie. Of je wel of niet stemt in bijvoorbeeld de Verenigde Staten is een compleet andere discussie, omdat mijns inziens de Amerikaanse democratie, vooral die op federaal niveau, van een nog slechtere kwaliteit is dan de Nederlandse.

De eeuwige wederkeer van het anarchisme:

“Provo’s, krakers, punkers – het zijn vervlogen tijden. Het anarchisme lijkt al sinds het einde van de jaren tachtig morsdood. Maar wie goed kijkt, ziet overal nieuwe vormen van anarchisme opkomen. Op internet én daarbuiten. Kunnen deze nieuwe anarchistische bewegingen tezamen een vuist maken tegen de gevestigde orde?”

Goed dat de Correspondent aandacht geeft aan het anarchisme. Wat mij betreft is dit nog maar een begin. Wel wil ik enkele opmerkingen maken.

Traditioneel anarchisten:

Ik denk dat 2000 in Nederland te weinig is. Probleem in Nederland is dat de anarchisten slecht zijn georganiseerd. Het heeft helaas ook te veel aan de krakersscene gehangen en door die (onterechte) associatie is in Nederland het anarchisme voor een belangrijk deel niet verder gekomen dan het krakersmilieu. Ik zeg voor een belangrijk deel, want er zijn wel degelijk veel anarchisten buiten dit milieu, maar die zijn dus slecht georganiseerd. Wel zijn er in Nederland veel actiegroepen die zich in naam misschien niet anarchistisch noemen, maar in de praktijk dat wel zijn. Buiten Nederland is het anarchisme trouwens veel groter, zoals in Spanje, de VS, Brazilië, Mexico (Zapatista) en Italië, en nog wat landen. Tot slot zijn er nu nog steeds veel anarchistische intellectuelen. Het artikel noemt Graeber, maar ook Chomsky is een anarchist. Om maar even een bekende naam te noemen.

Vele verstandige mensen vallen over Zwarte Piet heen en terecht. Maar over de figuur Sinterklaas en het feest an sich hoor je op dit moment weinig mensen. Persoonlijk vind ik Sinterklaas even verwerpelijk als Zwarte Piet. Als steenrijke bisschop is hij niet echt populair in mijn idealistische gedachtegoed. Laat ik even wat op een rijtje zetten:

• Sinterklaas staat symbool voor de Rooms-katholieke Kerk. Een instituut die eeuwenlang hele volksstammen heeft onderdrukt en nog steeds onderdrukt. Politiek, economisch, spiritueel, sociaal en seksueel.
• Sinterklaas staat symbool voor een hiërarchische patriarchale samenleving. Een oude alwetende verheven man waar naar geluisterd moet worden, want anders… Voor veel kinderen een angstige introductie in deze wereld van hiërarchie en macht.
• Sinterklaas staat symbool voor het kapitalisme, de consumptiemaatschappij en de weggooimaatschappij. Dit geldt uiteraard voor het hele feest, maar ook for the man himself.