Open brief aan Ronald van Raak

Geachte meneer Van Raak,

Nu de dag van de troonsopvolging al weer een paar dagen achter ons ligt, moet ik u toch wat vertellen. Tot mijn verbijstering zag ik u de eed aan de nieuwe koning afleggen. Ik was geschokt toen u in de Nieuwe Kerk de woorden “Zo waarlijk helpe mij God almachtig” uitsprak. Liever had ik gehad dat u de woorden “Dat verklaar en beloof ik” had gebruikt. Dit door mijn geloof in de scheiding van kerk en staat. Waarschijnlijk had dit echter een persoonlijk motief, dus daar val ik u hier niet op aan. Ook omdat het in het niet valt bij de werkelijke reden waarom ik zo geschokt was. Namelijk dat u trouw zwoor aan een koning. Een koning! Een erfelijk, dus niet gekozen en daarom niet-democratisch staatshoofd. U, als volksvertegenwoordiger dient trouw te zweren aan de grondwet, het volk of in ieder geval aan die mensen die op u hebben gestemd. Aan mij dus, omdat ik op 12 september jl. een van uw 4.527 kiezers was.

Daar had ik trouwens goede redenen voor. Vroeger was ik aanhanger van de Socialistische Partij. Ik heb mijn lidmaatschap toentertijd opgezegd, omdat ik liever niet aan een partij gebonden wil zijn, maar ook omdat ik het niet altijd meer met uw partij eens was. Toch kwam uw partij tijdens deze verkiezingen het dichtst bij mijn idealen in de buurt. Ik kwam bij u persoonlijk terecht omdat een van mijn kritiekpunten op de SP is dat ze de schijn wekken anti-intellectueel te zijn. Ik zeg niet dat ze dat ook daadwerkelijk zijn, maar ze komen wel “volks” over. U niet, u komt bij mij over als een intelligent en erudiet persoon. Iemand met visie. Daar hou ik van. Wat mij echter uiteindelijk over de streep trok was uw republikeinse hart. Want ondanks dat het republikeinse standpunt bij de SP op de achtergrond is geraakt, had ik in meerdere publicaties en via andere wegen uw voorliefde voor een republikeinse staatsvorm zien en horen uitspreken. U begrijpt wel dat ik als linkse republikein daardoor was gecharmeerd.

Maar terug naar afgelopen dinsdag. U bent, door trouw te zweren aan deze Willem-Alexander, eigenlijk soort van vreemd gegaan. Hoe dus nu verder meneer Van Raak? Is er ergens staatsrechtelijk nog een uitweg uit deze ondemocratische patstelling of staat u nu voor altijd in het krijt bij uw nieuwe koning? Of was het allemaal maar een verkleedpartijtje en was die eed gewoon “voor de grap”? Of was u gewoon helemaal geen republikein en heb ik mij in u vergist, of bent u plotseling van overtuiging veranderd? Eigenlijk, en het klinkt misschien wat overdreven, voel ik mij door u verraden. Het resultaat is dat ik de volgende keer niet meer mijn stem op u zal uitbrengen. Kunt u trouwens mijn waardering overbrengen aan uw partijgenoten Karabulut, Smits, Bashir en Reuten? Zij zullen zich wel een paria voelen in uw partij. Het is nog te vroeg dag om te zeggen of ik de volgende keer op een van hen ga stemmen. Misschien stem ik wel op mevrouw Thieme of op mevrouw Voortman. Of misschien ben ik wel zo teleurgesteld in de parlementaire democratie dat ik blanco ga stemmen. Een ding staat in ieder geval vast. Onze wegen scheiden zich hier van elkaar. Onherroepelijk.

Hoogachtend,

Jeroen,
uw voormalige kiezer

Foto rechtsboven: Ronald van Raak legt de eed af (schermafdruk uitzending NOS)